خروج خودروهای داخلی از استاندارد یورو۵ در کمتر از یک‌سال

در حوزه صنعت خودرو کشور، خلأهایی مانند آزمایشگاه‌های تست تصادف و استاندارد یورو۶ وجود دارد که طبق قوانین مصوب تا سال ۱۴۰۳ در تدوین استانداردها اعمال خواهد شد و ما درصددیم تا مراکز انجام تست‌های مربوطه را در کوتاهترین زمان ممکن آماده بهره‌برداری کنیم. به‌طور کلی در حوزه صنعت خودرو ما یک‌سری زیرساخت‌های تست را در کشور نداریم.

بخشی از این‌ها به استانداردهای ۸۵گانه برمی‌گردد که توسط سازمان ملی استاندارد باید انجام شود. درحال‌حاضر امکان انجام ۸ تست از استانداردهای ۸۵گانه در کشور وجود ندارد و سازمان ملی استاندارد برای انجام تست این تعداد باید محصول را به خارج از کشور ارسال کند. بنابراین ما در حال ارتقای آزمون و آزمایشگاه این استاندارد در کشور هستیم تا زمانی که این استاندارد برای اجرا ابلاغ شد بتوانیم خودروها را تست کنیم. موتورسیکلت هم قرار است به سمت استاندارد یورو۵ برود و در این زمینه هم فعال خواهیم بود.

در مورد تست خودروهای برقی نیز بحث باتری پک و تست اشتعال و مسائل دیگر بسیار اهمیت دارد، اما زیرساخت آن در کشور وجود ندارد. همچنین آزمون جاده‌ای هم در کشور نداریم و این آیتم هم جزو مواردی است که سازمان ملی استاندارد باید به آن توجه کافی داشته باشد.

ما درحال‌حاضر روی چهار پروژه کار می‌کنیم. یکی از این چهار پروژه، آزمایشگاه آزمون تصادف خودرو است. یک‌سری نهادها مانند معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری پای کار آمده‌اند و سرمایه‌گذاری‌هایی نیز انجام شده است. در این بخش، یک کنسرسیوم ایجاد شده است تا بتوانیم بحث داخلی‌سازی آزمون‌ها و دستورالعمل‌های تست را پیش ببریم.

آزمون تست تصادف، یکی از سنگین‌ترین پروژه‌هایی است که جلو می‌بریم. نزدیک به ۱۰میلیون یورو سرمایه‌گذاری در این بخش انجام خواهد شد. در مورد استاندارد یورو ۵ و ۶ هم با توجه به همکاری وزارت نفت و تایید سازمان محیط زیست، اقدامات خوبی انجام شده و با رفع مشکل تامین ارز در این بخش هم به توفیقات مناسبی دست پیدا خواهیم کرد. در این مرکز، ما چند نوع آلاینده ازجمله CO، ناکس، C02 و HC را آزمایش می کنیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خودروهای داخلی حداقل استانداردها را پاس می‌کنند.

اما نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد این است که وقتی یک استاندارد جدید در دنیا الزام می‌شود، تولیدکنندگان تکنولوژی موتور خود را تغییر می‌دهند. اما در کشور ما به دلیل این‌که آن ساختار وجود ندارد، با ایجاد یک‌سری تغییرات در موتور و نصب کاتالیست می‌خواهند به آن استاندارد جدید دست پیدا کنند. این است که در شروع اجرای استانداردهای جدید، حتی میزان آلاینده‌ها افزایش پیدا می‌کند. البته خوشبختانه در سال جاری، سبد محصولات کشور بهبود پیدا کرده و CO و ناکس کاهش پیدا کرده است.

نکته مهمی که درخصوص روند تولید خودرو وجود دارد این است که از سال ۲۰۳۰ تقریبا تمام خودروسازان بزرگ دنیا به سمت تولید خودروهای برقی رفته‌اند و دیگر خودرو با سوخت فسیلی تولید نمی‌کنند. سال گذشته حدود ۱۰میلیون خودرو برقی و پلاگین‌هیبرید تولید شده و حدود ۱۳ درصد خودروهای تولیدشده در دنیا از همین خودروها بوده‌اند. در کشور ما نیز یک‌میلیارد دلار برای واردات خودرو به کشور در نظر گرفته شده، اما این نکته مغفول مانده که چند درصد از سبد وارداتی باید مربوط به خودروهای برقی و پلاگین‌هیبرید باید باشد.

از سوی دیگر، در اروپا خودرو بعد از ۲ سال باید گواهی معاینه فنی بگیرد، اما در ایران برای ۴ سال معافیت از معاینه فنی وجود دارد و پس از ۴ سال هم که خودرو برای این آزمون مراجعه می‌کند، تجهیزات موجود در مراکز معاینه فنی در حد آزمایش یورو۲ هم نیست. بدین‌ترتیب، فقط ۳۰ درصد خودروها که بسیار آلاینده هستند، در آزمون مربوطه رد می‌شوند. مشکل بعدی این است که با توجه به کیفیت پایین سوخت‌ در کشور و به‌رغم عمر قطعات کنترل آلایندگی که قرار است تا ۸۰هزار کیلومتر پاسخگو باشند، خودرو در کمتر از یک سال از استاندارد یورو۵ خارج می‌شود و هزینه‌ای که در این خصوص انجام شده است،‌ از بین می‌رود. در اروپا خودرو باید تا ۱۰۰ هزار کیلومتر استاندارد روز نخست خود را پاس کند و اگر این موضوع در معاینه فنی تایید نشود، هزینه آن با خودروساز است.

مورد دیگر این است که خودروساز سیستم OBD در خط تولید روی خودرو نصب می‌کند تا درصورتی‌که خودرو از طیف استاندارد آلایندگی خارج شد، چراغ چک خودرو روشن شود. خودروساز ما نیز این سیستم را روی خودرو قرار می‌دهد، اما به دلیل این‌که سوخت در کشور مشکل دارد، آن را غیرفعال می‌کند. به این دلیل که اگر خودرو با این شرایط به بازار برود، با اولین مصرف سوخت چراغ چک روشن می‌شود و هر بار باید به نمایندگی مراجعه کند.

بنابراین بهتر است به‌جای این‌که به خودروساز فشار بیاوریم تا استاندارد یورو۶ را اجرایی کند، بهتر است روی موارد دیگری کار کنیم. انجام معاینه فنی در کشور چهارساله است و برای کنترل بیشتر نیاز است که مانند سایر کشورها، به ۲ سال کاهش یابد. علاوه بر آن سطح استاندارد انجام این معاینات در کشور بسیار پایین‌تر از یورو۵ و حتی یورو۲ است که باید ضمن استانداردسازی مراکز معاینه فنی، به مراحل بالاتر و در حد استانداردهای تحت کنترل خودروهای تولیدی ارتقا یابند. همچنین باید در نظر داشت؛ قطعات کاتالیست کانورتر در استانداردهای جهانی به‌صورت دوره‌ای و بعد از مدت پیمایش‌های مشخص، تحت کنترل قرار می‌گیرند و در ایران نیز لازم است تا این قطعات ضمن انجام کنترل ادواری، در صورت لزوم تعویض شوند.

* مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران