آیا دانگ‌فنگ دست در دست چانگان، بازار ایران را ترک می‌کند؟

سرمایه ملی، علیرضا جابتی – ادغام احتمالی دانگ‌فنگ و چانگان می‌تواند صنعت خودرو چین را متحول کرده و رقابت با غول‌های جهانی را تقویت کند. البته این تغییر ممکن است بر همکاری‌های خودروسازان ایرانی با دانگ‌فنگ نیز تاثیر بگذارد. دانگ‌فنگ خودروهای سواری و تجاری خود را عمدتا به‌صورت CKD (قطعات منفصله) به ایران صادر می‌کند و با بسیاری از خودروسازان و مونتاژکاران ایرانی همکاری دارد.

درخصوص چانگان نیز که پس از خروج آمریکا از برجام، خطوط مونتاژ محصولاتش در ایران را تعطیل کرد و بازگشتش به بازار ایران طی دو سال اخیر به‌صورت صادرات CBU (خودرو کامل و نهایی)‌ بوده است، گفته می‌شود با تشدید تحریم‌های آمریکا تصمیم به خروج کامل از بازار ایران گرفته است. در این میان، برخی کارشناسان نیز احتمال می‌دهند که در صورت ادغام دانگ‌فنگ و چانگان، دانگ‌فنگ نیز دست در دست چانگان، صنعت و بازار ایران را ترک می‌کند.

* بررسی امکان ادغام برای تشکیل یک مجموعه قدرتمندتر

دو خودروساز بزرگ دولتی چین، دانگ‌فنگ موتور و چونگ‌کینگ چانگان، در حال بررسی امکان ادغام برای تشکیل یک مجموعه قدرتمندتر هستند. هدف از این اقدام، تقویت جایگاه رقابتی آن‌ها در بازار جهانی در برابر رقبای داخلی همچون بی‌وای‌دی، جیلی و همچنین خودروسازان مطرح بین‌المللی مانند تویوتا، گروه فولکس‌واگن، هیوندای و کیا است. این دو شرکت در اطلاعیه‌هایی اعلام کردند که سهامداران اصلی آن‌ها در حال بررسی معاملاتی هستند که ممکن است به تغییر در ساختار مالکیت بینجامد.

با این‌حال، تاکید کردند که هرگونه تصمیم‌گیری در این زمینه نیازمند تایید نهادهای نظارتی است. اگرچه این بیانیه‌ها به‌ صراحت به ادغام اشاره نکرده و نامی از طرف مقابل ذکر نشده است، اما بازار، این اظهارات را نشانه‌ای از ادغام احتمالی دانسته است. همین مساله باعث شد که ارزش سهام دانگ‌فنگ در بورس هنگ‌کنگ و ارزش سهام چانگان در بورس شنژن افزایش یابد.

به عقیده کارشناسان، این اعلامیه‌ها احتمال ادغام شرکت‌های مادر دولتی این دو خودروساز را تقویت می‌کند، هرچند که به‌‌طور مستقیم به آن اشاره نشده است. دولت چین انگیزه‌های روشنی برای حمایت از ادغام در صنعت خودرو دارد، چراکه رقابت شدید، بسیاری از خودروسازان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.

* احتمال فروش سالانه ۵میلیون دستگاه خودرو پس از ادغام

در صورت تحقق این ادغام، مشابه آنچه برای هوندا و نیسان مطرح شده، شرکت جدیدی شکل خواهد گرفت که بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۴، بیش از ۵میلیون دستگاه خودرو در سال به فروش خواهد رساند. دانگ‌فنگ و چانگان دارای خطوط تولید و تاسیسات قطعه‌سازی گسترده در سراسر چین هستند که از طریق یکپارچه‌سازی تولید، زنجیره تامین و کاهش هزینه‌های تحقیق و توسعه، امکان کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری را فراهم خواهد کرد.

البته هوندا و نیسان (خودروسازان شماره دو و سه ژاپن پس از تویوتا)‌ در نظر دارند میتسوبیشی موتورز را که نیسان سهامدار اصلی آن است، تحت این هلدینگ وارد کنند تا یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های خودروی جهان ایجاد شود. تحلیلگران می‌گویند این اقدام با هدف عقب‌نشینی با رقبای چینی مانند بی‌وای‌دی انجام شده است که مسیر خودروهای برقی را دارند، در حالیکه شرکت‌های ژاپنی با تمرکز بیشتر بر خودروهای هیبرید جایگاه خود را از دست داده‌اند. گفتنی است؛ چین در سال ۲۰۲۳ از ژاپن به‌عنوان بزرگترین صادرکننده خودرو در جهان پیشی گرفت.

* پس‌لرزه‌های ادغام احتمالی دو خودروساز چینی در صنعت و بازار خودرو ایران

تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات نقل و انتقال پول، برخی قراردادها با تامین‌کنندگان خارجی را ناپایدار کرده است. بسیاری از برندهای چینی به دلیل شرایط نامشخص اقتصادی و ریسک‌های سیاسی، تمایلی به همکاری بلندمدت با ایران ندارند. این مسأله باعث شده است برخی شرکت‌های داخلی به سمت تامین‌کنندگان غیررسمی و واسطه‌ها بروند که خود عاملی برای افزایش قیمت تمام‌شده محصولا آن‌ها شده است.

با این تفاصیل، ادغام احتمالی دانگ‌فنگ و چانگان نیز می‌تواند در آینده صنعت و بازار ایران تاثیرگذار باشد. از آن‌جا که ایران‌خودرو و بیشتر خودروسازان خصوصی با دانگ‌فنگ همکاری دارند و سایپا نیز برنامه بلندمدتی برای همکاری با چانگان در نظر گرفته بود، هرگونه تغییر در ساختار مالکیتی این دانگ‌فنگ و چانگان می‌تواند بر مسیر همکاری‌های خودروسازان ایرانی با آن‌ها تاثیرگذار باشد.

در این‌جا باید یادآور شویم که محصولات دانگ‌فنگ در بازار ایران به خودروهایی مانند دانگ‌فنگ H30کراس و S30 ایران‌خودرو، پیکاپ ریچ زامیاد و کراس‌اوور اف‌ام‌سی SX6 فرداموتور که دیگر تولید ندارند، محدود نیستند؛ بلکه حضور مویرگی گسترده‌ای در سبد محصولات وارداتی و خطوط مونتاژ شرکت‌های خودروساز ایرانی دارند.

خانواده محصولات شاین‌مکس ایران‌خودرو، دو محصول دیگنیتی و ون اینرودز بهمن‌موتور، خانواده محصولات لاماری‌ (ایما و اکو) آرین‌ پارس‌ موتور، سه محصول اف‌ام‌سی SX5، T5 و ون M4 فرداموتور و بسیاری از خودروهای سواری و تجاری مونتاژی معرفی‌شده به بازار ایران، همگی از محصولات دانگ‌فنگ هستند. به‌عنوان مثال، کامیون‌های کمپرسی کاوه و کشنده‌های البرز T300 و T375، کشنده‌های KX480 و KX520 و کامیون باری KR285 سایپادیزل، همگی محصول دانگ‌فنگ هستند.

بر این اساس، در صورت شکل‌گیری یک شرکت واحد، احتمال تغییر در قراردادها، انتقال فناوری و حتی شرایط تامین قطعات برای خودروسازان ایرانی وجود خواهد داشت.