واردات خودرو؛ نمایش بی‌برنامه

امسال سرانجام همگی آقایان توافق کردند تا واردات آزاد شود. این توافق در ابتدای سال مصوب شد و در طول سال با هزاران اما و اگر و آیین‌نامه‌های مختلف و تعیین سقف و کف و ابداعات جدید مانند عرضه در بورس و… تعداد محدودی خودرو به کشور وارد شدند که تعداشان به هزار دستگاه هم نمی‌رسد.

این در حالی است که دولت وعده واردات حداقل ۷۰هزار دستگاه خودرو تا پایان سال را داده بود و با دو برابر کردن بودجه یک‌میلیارد دلاری واردات خودرو و رساندن آن به ۲میلیارد دلار بنا داشت تا مجموع واردات را طی شش ماه (تا پایان خردادماه) به ۲۰۰هزار دستگاه برساند تا به قول خودش بازار را متعادل کند و قیمت‌ها را بشکند. اما باز هم ناکام ماند و روند معکوس گرفت و ترمز قیمت‌ها برید و حال نیز مجلس و دولت به دنبال ورود خودروهای دست دوم هستند.

اما مشکل چیست؟

به دلیل تشدید تحریم جهانی علیه ایران و عدم امکان تامین انبوه خودرو به‌صورت مستقیم، واسطه‌ها و نماینده‌های کشورهای اطراف توان تامین محدود دارند و در این خصوص حاضر به ریسک هم نیستند. چراکه به‌واسطه جنگ اوکراین و دیگر مشکلات جهانی، تامین خودرو مشکل است.

سمت دیگر این ماجرا، محدودیت اعمال‌شده از سوی دولت و تعیین سقف سود برای واردکننده است که انگیزه‌های واردکنندگان را از بین می‌برد. همچنین عدم شفافیت قوانین واردات درخصوص تعرفه‌ها نیز عملا به‌عنوان یک عامل بازدارنده در این میان مطرح است. این در حالی است که واردات خودرو به ایران، به‌طور مستقیم مورد تحریم آمریکا قرار نگرفته و درواقع نمود تحریم در این حوزه مربوط به مشکلات بانکی در نقل‌وانتقال پول، حمل‌ونقل و… است.

با این‌حال در این زمینه شاهد برخی خودتحریمی‌ها مانند ایجاد سقف ۲۰هزار دلاری برای انتخاب مدل خودروهای وارداتی هستیم که گزینه‌های واردات را محدود می‌کند.

واقعیت این است که نبود مدیریت، عدم شفافیت منابع ارزی و اوضاع متلاطم اقتصادی ممکن است مجلس و دولت را دوباره به بستن دروازه‌های واردات مجبورکند. بحران ارزی و اقتصادی، انواع ریسک‌ها برای واردکننده و همچنین ترس و ریسک‌های بین‌المللی برای همکاری حتی غیرمستقیم، در کنار عدم شفافیت قوانین و ناهماهنگی ارگان‌ها و زیرساخت‌ها و عدم ثبات تصمیم‌گیری متولیان واردات، کار را به جایی رسانده است که دیگر نه اشتیاقی برای واردات خودرو وجود دارد و نه اخبار آن توسط جامعه جدی گرفته می‌شود.

از این رو، خبرهای حوزه واردات خودرو، دیگر بر روند بازار داخلی تاثیرگذار نیست.

* کارشناس صنعت و بازار خودرو