باشگاه هزار سی‌سی‌ها !

جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس خبر داده است که در تنظیم آیین‌نامه واردات خودرو با تکیه بر کلمه خودرو اقتصادی دو شرط در نظر گرفته شده که یکی از آ‌ن‌ها سقف قیمت ۷هزار دلاری و دیگری حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی است.

به گزارش سرمایه ملی، این در حالی است که خودروهای صفرکیلومتر ۷هزار دلاری موجود در دنیا که عمدتا محصول هند یا چین هستند، خودروهایی با موتور ۸۰۰ سی‌سی و کم‌امکانات هستند که از استانداردهای ۸۵گانه بی‌بهره‌اند و حتی در سگمنت ۱۵هزار دلار نیز تنها خودروهای چینی با استانداردهای ۸۵گانه یافت می‌شود، مگر آن‌که سراغ خودروهای کارکرده برویم که کلا داستان دیگری دارند.

اما درخصوص مورد دوم یعنی خودروهای دارای موتور ۱۰۰۰ سی‌سی گزینه‌های زیادی برای واردات وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تا پیش از سال ۲۰۱۰، قرار دادن پیشرانه ‌ای زیر ۱۰۰۰ سی سی برای خودرو، امری مضحک تلقی می شد اما با اوج گیری قیمت سوخت خودروسازان مجبور شدند تا با تغییر سیاست های خود به سمت بهره گیری از این دست موتورها بروند.

البته پیش‌تر نیز زمانی که خبری از کمربند سه نقطه‌ای یا ایربگ نبود، وقتی اکثر خودروها با داشتن رادیویی همراه یک بلندگو، ایده‌آل محسوب می‌شدند، پیشرانه‌ها می‌توانستند جمع و جورتر و کم‌مصرف‌تر باشند.

تا جایی که حوالی دهه ۷۰ میلادی برای پیدا کردن خودرویی با پیشرانه ۷۰۰ سی‌سی و توان زیر ۶۰ اسب بخار، کافی بود تنها گردن خود را بگردانید.

با افزایش علاقه مردم به سرعت و همچنین افزایش وزن خودروها در پی افزایش ایمنی، پیشرانه‌های کوچک، دیگر جایی برای نفس کشیدن برایشان نمانده بود طوری که تا پیش از سال ۲۰۱۰، قرار دادن پیشرانه‌ای زیر ۱ لیتر برای خودرو، امری مضحک تلقی می‌شد.

تا اینکه با افزایش قیمت سوخت و سخت‌گیری بیشتر در برابر آلایندگی خودروها، سازندگان به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای خلاص شدن از انتشار CO2 زیاد و مصرف سوخت زیاد، کوچک کردن پیشرانه است، آن هم خیلی کوچکتر. با افزایش نیاز به پیشرانه‌های کوچک و دست به کار شدن خودروسازان معتبر، بازده و توان پیشرانه‌ها، افزایش چشمگیری داشت. استفاده از توربوشارژر، سوپرشارژر و سیستم‌های پاشش مستقیم سوخت از راهکارهایی برای بهینه‌سازی بوده که استحکام قطعات و پیشرفت آب‌بندی و … میسر ساخته است.

حالا که این پیشرانه‌ها روی مدل‌های جدید برخی خودروهای محبوب ایران (داچیا ساندرو) نصب شده‌اند و همچنین وجود زمزمه‌هایی مبنی بر طراحی یک پیشرانه سبک توسط یکی از خودروسازان داخلی، بگذارید به معرفی نمونه‌های موفقی از کوچک‌ترین پیشرانه‌ها بپردازیم.

* پیشرانه یک لیتری EcoBoost فورد

پیشرانه یک لیتری EcoBoost ما با بهره‌وری از توربوشارژری مناسب، پاشش مستقیم سوخت و دو میل سوپاپ مستقل برای زمانبندی متغیر سوپاپ‌ها، استاندارد جدیدی برای پیشرانه‌های کوچک و کم‌مصرف ایجاد کرده و همه چیز را متحول خواهد کرد.» این‌ها را آقای جوزف باکای، فورد-اروپا، گفته است.

پیشرانه پر افتخار فورد با سابقه برنده‌شدن به عنوان «بهترین پیشرانه زیر یک لیتر» برای ۶ سال متوالی از سال ۲۰۱۲، و ۴ جایزه دیگر برای بهترین پیشرانه سال (در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ ) و بهترین پیشرانه جدید (در سال ۲۰۱۳)، قلب تپنده یکی از هر ۵ فورد موجود در اروپاست. نکته جالب دیگر اینکه در میان هر پنج فورد فیستا، دوتای‌شان از این پیشرانه استفاده می‌کنند.

رئیس هیات مدیره برگزینندگان پیشرانه برتر در سال ۲۰۱۸، این موتور را به عنوان «بهترین پیشرانه سه سیلندر طراحی شده تاکنون» معرفی کرد و لایق عنوان بهترین پیشرانه سال، با وجود طراحی نمونه‌های جدیدتر توسط دیگر تولیدکنندگان، دانست.

این پیشرانه توربو با پهنایی به اندازه یک کاغذ A4، توانایی تولید ۹۹ تا ۱۲۳ اسب‌بخار را دارد و روی هاچ‌بک‌های فورد تا ون ترانزیت فورد ارائه می‌شود. علاوه بر سیستم‌های ذکرشده برای افزایش توان، این پیشرانه با از کار انداختن یک سیلندر در مواقعی که نیازی به شتاب‌گیری ندارید، توانایی کاهش مصرف سوخت و گازهای آلاینده را نیز دارد.

* پیشرانه ۹۹۹ سی‌سی فولکس واگن

با این که این پیشرانه به اندازه پیشرانه فورد، افتخارآفرین نبوده، اما با قابلیت اطمینان بالا و بهبود روزبه‌روز آن توسط فولکس‌واگن، موفق شد تا بالاخره در سال ۲۰۱۸ جایزه «بهترین پیشرانه سال» را از آن خود کند.

این پیشرانه روی طیف وسیعی از خودروهای زیرمجموعه فولکس‌واگن قرار گرفته. فولکس‌واگن آپ!، فولکس‌واگن گلف نسل هفتم، فولکس‌واگن پولو، فولکس‌واگن تی-راک، اشکودا سیتیگو (Citigo)، اشکودا فابیا نسل سوم، سئات لئون، سئات Mii، سئات ایبیزا، آئودی A1 و همچنین آئودی Q2، ازجمله مدل‌هایی هستند که از کوچک تا بزرگ، روی این پیشرانه تکیه کرده‌اند.

این پیشرانه که تمرکز اصلی خود را روی کاهش آلایندگی گذاشته، از توان مناسبی نیز برخوردار است. ۶۵ تا ۱۲۶ اسب‌بخار توان تولیدی برای پیشرانه‌ای با وزن کم، تیراژ آن را به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار رسانده و گشتاور ۲۰۰ نیوتن‌متری، آن را برای قرار دادن روی کراس‌اور آئودی Q2 مناسب ساخته است.

* پیشرانه ۸۷۵ سی‌سی Twinair فیات

اگر تا اینجا به نظرتان می‌آمد که وجود تنها ۳ سیلندر در پیشرانه، دیگر خیلی کم است، باید بگوییم که پیشرانه Twinair با وجود دو سیلندر، سنگ تمام گذاشته. تمام کسانی که تجریه رانندگی با فیات ۵۰۰ مجهز به این پیشرانه را داشتند، از حسی جالب و نوستالژیک حرف می‌زنند. وزن کم پیشرانه و توان قابل قبولش می‌توانست برای فیات ۵۰۰ دوست داشتنی، صفر تا صد کیلومتر ۱۱ ثانیه‌‌ای و حداکثر سرعت ۱۸۰ کیلومتر برساعت را رقم بزند.

این پیشرانه توانایی تولید ۸۵ اسب‌بخار (معادل موتور TU3 پژو با حجم ۱.۴ لیتر) را داراست. Twinair در دو مدل تنفس طبیعی (با حجم ۱ لیتر) و توربوشارژ (با حجم ۸۷۵ سی‌سی) ارائه شده که هر دو مدل به صورت خطی و با سیستم زمانبندی متغیر باز و بسته شدن سوپاپ‌ها تجهیز شده‌اند.

این پیشرانه در سال ۲۰۱۱ توانست ۴ جایزه «بهترین پیشرانه جدید»، «بهترین پیشرانه زیر ۱ لیتر» ، «پیشرانه پاک سال» و در نهایت «بهترین پیشرانه سال» را از آن خود کند و پیش از ورود پیشرانه Ecoboost فورد، ساختار پیشرانه‌های کوچک را دستخوش تغییر قرار دهد.

* دیگر پیشرانه‌های کم‌حجم

خالی از لطف نیست که یادآورد شد پیشرانه یک لیتری تویوتا و هوندا، پیش از به میان آمدن سه پیشرانه بالا، برنده بلامنازع «پیشرانه‌های زیر ۱ لیتر» بودند ولی کاربرد زیادی در خودروهای اروپایی و خاورمیانه نداشتند.

در جدول زیر برخی از مدل‌های محبوب خودروسازان با حجم پیشرانه کمتر از یک لیتر را مشاهده می‌کنیم:

امیدواریم روزی شاهد ورود خودروهایی با پیشرانه‌های به‌روز با آلایندگی کم و مصرف پایین، به کشورمان باشیم چراکه این کوچولوها می‌توانند گره‌گشای بسیاری از مشکلات باشند.